Yumurtalık Kanseri
Yumurtalık kanseri; kadınlarda en sık görülen kans...
Yumurtalık kistleri, yumurtalığın içinde veya yüzeyinde meydana gelebilen, içinde sıvı bulunan keseler olarak tanımlanmaktadır. Hemen her yaştan kadında görülmekte olan bir sorundur. Ancak bazıları büyük bir ağrı ve acıya neden olabilirken bazıları herhangi bir belirti oluşturmamaktadır. Kistlerin genelde kanserli olmadığı ve cerrahi operasyonla alınması gerekmediği gözlemlenmektedir. Ayrıca boyutları da birbirinden farklıdır. Muayene esnasında alınması gereken bir durum tespit edilirse alınmaya karar verilmektedir.
Oldukça sık rastlanılan problemler arasında yer almaktadır. Genelde hormonal düzendeki bozulmalardan dolayı oluştuğu gözlemlenmektedir. Büyük bir çoğunluğu iyi huyludur ancak bazı kistlerde kanserleşme oluştuğu da bilinmektedir. Bundan dolayı mutlaka kontrol altında tutulması gerekmekte ve düzenli bir şekilde tedai edilmektedir. Ayrıca yumurtalık kistleri, düzensiz adet döngüsü, ağrı, şişlik gibi pek çok sorunun oluşmasına yol açabilmektedir.
Yumurtalık kistleri belirtileri, farklı şekilde ortaya çıkabilmektedir ancak bazı durumlarda herhangi bir belirti oluşturmadığı da görülmektedir. Genelde kadınların alt karın bölgesinde ağrı ve baskı oluşumu meydana gelmektedir. Burada oluşan ağrı son derece donuk ve keskin bir ağrı olmaktadır. Özellikle bir yumurtalığın bükülmesi esnasında kadınlar mide bulantısı ve kusma gibi tepkiler oluşabilmektedir. Yaygın olarak görülen belirtileri ise şu şekilde sıralanmaktadır:
Yumurtalık kistleri tanısı nasıl konulur? Tanı konulabilmesi için ilk olarak fiziki bir muayene gerçekleştirilmektedir. Elle dokunarak ağrıların oluştuğu bölgeler tespit edilmektedir. Daha sonra ise bu bölgeler dikkate alınmakta ve ultrasonografi ile bakılmaktadır. Ultrasonografi ise kistin yapısı, görüntüsü ve boyutu dikkate alınmakta ve değerlendirilmektedir. Ardından birtakım kan testleri uygulanmakta ve bu testlerin sonucu incelenmektedir. Eğer kistlerde şüpheli bir durum bulunuyor ise MR istenmektedir. MR istenmesinin nedeni ise kanser şüphesinden kaynaklanmakta ve başka bir noktaya sıçrayıp sıçramadığı kontrol edilmektedir.
Hemen her yaşta oluşmakta olan yumurtalık kistleri, genç yaşlarda pek kanser oluşumuna yol açmamaktadır. Ancak yine de bu durumun kontrol edilmesi gerekmektedir. Fonksiyonel olmayan kistlerde ameliyat önerilmektedir ancak fonksiyonel olanlar ise takip altından tutulmaktadır. Özellikle menopoz dönemine yakın olan kadınlarda oluşan kistler, kanser riski oluşturma ihtimali en yüksek olanlar arasında yer almaktadır. Böyle bir durumda cerrahi işlem uygulanması önerilmektedir. Hastadan hastaya durum değişim gösterebilmektedir. Bu nedenle detaylı bir muayene yapılması gerekmekte ve buna uygun olarak bir tedavi programı oluşturulmaktadır.
Yumurtalık kistleri çeşitleri arasında basit kistler, endometriosis kistler, dermoid kistler, fibromlar ve kanser şüphesi oluşturan kistler yer almaktadır. Basit kistler genelde yumurta kistleridir ve içi su dolu balon olarak tanımlanabilmektedir. İlaç tedavisine cevap vermez ve boyutları ortalama 5 cm üzerinde bulunmaktadır. Yumurtalıkta baskı yaparsa ve patlama ihtimali gözlemlenirse operasyon uygulanarak alınmaktadır.
Endometriosis kistleri ise oldukça koyu kıvamlı bir sıvı ile doludur. Boyutları küçük ise ilaç tedavisine cevap verebilmektedir ancak kesin tedavisi cerrahi operasyon ile alınmasıdır. Dermoid kistler, anne karnında iken oluşan yumurtalıklarda bazı kalıntılardan dolayı ortaya çıkmaktadır. Kistin iç kısmında ise yağ kıvamında bir sıvı bulunmaktadır. Bazı durumlarda ise yumurtalık kanseri ile karıştırılabilmektedir. Bundan dolayı da cerrahi yöntemler uygulanarak alınmaktadır.
Yumurtalık kistleri çeşitlerinden bir diğer ise fibromlardır. Fibromlar, miyomlara benzemekte ve top gibi sert bir yapısı bulunmaktadır. Kanser ile benzerlik gösterdiğinden kaynaklı olarak da cerrahi yöntemler ise alınması uygun görülmektedir. Kanser şüphesi olan kistler ise mutlaka operasyon uygulanmakta ve alınmaktadır.
Fonksiyonel yumurtalık kistleri nelerdir? Yumurtalık kistleri doğurganlık yaşlarında olan kadınlarda oldukça sık rastlanan durumlardan biri olarak öne çıkmaktadır. Bu kistlerin pek çoğunun zararsız olduğu gözlemlenmektedir. Zararsız olduğundan dolayı da herhangi bir operasyon uygulanmamakta ve düzenli bir şekilde takip edilmektedir. Bazı kistler ise oldukça küçüktür ve bir belirti oluşturduğu görülmemektedir. Kendiliğinden yol almaktadır. Ancak bazı kistler, burulma, burkulma, kanama ve patlama nedeniyle birtakım belirtileri ortaya çıkarmaktadır. Bundan dolayı da ağrıların oluşmasına sebebiyet vermektedir. Pek çok fonksiyonel kist birkaç ay içerisinde tedavi gerektirmeden iyileşmektedir.
Fonksiyonel yumurtalık kistleri en sık görülen kist çeşitleri arasında yer almaktadır. Normal yumurtalama döneminde değişim gösteren dokudan kaynaklı olarak gelişmektedir. Ayrıca folikül kisti ve korpus leteum kisti olarak ikiye ayrılmaktadır. Bu kistlerin hiçbiri belirti oluşturmamakta ve birkaç ay içerisinde kendiliğinden kaybolmaktadır.
Patolojik kistler, özellikle doğuşta anne karnındayken yumurtalıklarda meydana gelen bazı kalıntılardan dolayı oluşmaktadır. Bu kistlerin içerisinde yağ kıvamında bir sıvı bulunduğu gözlemlenmektedir. Ayrıca bazen saç ve diş gibi oluşumların da meydana geldiği bilinmektedir. Teşhis edildiğinde yumurtalık kanseri ile karıştırıldığı olabilmektedir. Bundan dolayı da hemen müdahale edilmekte ve bir cerrahi operasyon uygulanmaktadır. Doğuştan oluşan bu kistler için operasyon yapılırken patolojik inceleme de gerçekleştirilmektedir. Bunun sonucunda ise en uygun tedavi planı oluşturulmaktadır.
Kanser şüphesi olan kistler, teşhis edildiğinde mutlaka bir operasyon gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Ultrasonografi bulguları nedeni ile sert kısımları, sıvı kısımdan çoktur ve kötü huylu hastalık olasılığı oldukça yüksektir. Kanser şüphesi olan yumurtalık kistleri çıkarıldığında patalog tarafından değerlendirilmektedir. Eğer iyi huylu iyi operasyona normal bir şekilde devam edilmektedir. Ancak kötü huylu olduğu fark edildiğinde ise kanser operasyonuna geçilmektedir.
Yumurtalık kistleri kötü huylu mudur? Genelde hormonal düzende oluşan bozulmalardan dolayı bu kistler ortaya çıkmaktadır. Bunun yanında birçok farklı nedenden dolayı oluşum gösterdiği de gözlemlenmektedir. Belirtileri arasında ise şiddetli karın ağrısı, regl kanamalarının uzun ve yoğun olması, şişlik ve sindirim sistemi sorunları yer almaktadır. Ancak her kistin belirti vermediği de bilinmektedir. Bazı kistler pek bir belirti oluşturmadan zaman içerisinde kendi kendine yok olmaktadır. Genelde kısırlığa yol açtığı görülmemektedir ancak çikolata kistlerinin doğurganlığı olumsuz etkileyebildiği bilinmektedir.
Yumurtalık kistleri pek çok farklı şekilde oluşum gösterebilmektedir. Bazıları şiddetli ağrılar oluştururken bazıları herhangi bir belirti oluşturmamaktadır. Genelde iyi huylu olduğu görülmekte ve gerekli olduğu takdirde operasyon gerçekleştirilmektedir. Ancak bazı kistler kötü huylu olabilmekte ve kanserli hücrelerin oluşumuna neden olabilmektedir. Detaylı bir muayene sonucunda kistleri iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğu belirlenmektedir. Sonrasında ise gerekli tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.
Yumurtalık kistlerinin tedavi yöntemleri kistin durumuna, boyutuna ve yapısına bakılarak değişim göstermektedir. Bazı kistler için herhangi bir tedavi uygulanmamakta ve bu kistler takibe alınmaktadır. Ardından kendi kendine yok olduğu görülmektedir. Kistlerin bir kısmı içinse cerrahi operasyon uygulanmakta ve böylelikle alınması gerekmektedir. Hasta, operasyon geçirmeden önce detaylı bir şekilde muayene edilmektedir. Muayene sonucuna yönelik bir tedavi aşaması oluşturulmaktadır. Ayrıca her hasta için uygulanan tedavi yöntemleri farklılık göstermektedir.