Polikistik Over Sendromu
Polikistik over sendromu, üreme çağındaki kadınlar...
HIV (Human Immunodeficiency Virus), bağışıklık sistemini zayıflatan bir virüstür. Hamilelikte HIV enfeksiyonunun tespiti ve takibi hem anne sağlığı hem de bebeğin HIV ile doğmaması açısından hayati önem taşır. Uygun takip ve tedaviyle, HIV pozitif bir annenin bebeğine virüsü bulaştırma riski %1’in altına düşürülebilir.
Gebelikte HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) enfeksiyonu, hem annenin sağlığı hem de doğacak bebeğin geleceği açısından dikkatle yönetilmesi gereken bir durumdur.
Gebelik döneminde dikkatli takiple anne ve bebek AİDS’den korunabilir. Erken gebelik aylarında (ilk 3 ay) anti HIV antikor testi yapılır. Elisa testi ile iki kez antiHIV antikor müsbet ise daha detaylı test ile bu tanı doğrulanır. Risk faktörü varsa (örneğin yüksek riskli partner, uyuşturucu kullanımı, cinsel yolla bulaşan hastalık öyküsü) test tekrar edilebilir. Hızlı HIV testleri ile sonuçlar 20-30 dakikada alınabilir.
Testler müsbet ise gebeliğin anne ve fetüsü AİDS yönünden nasıl etkileyeceği bilgisi verilmelidir. Gebeliğe devam kararı verilirse gebelik sırasında kullanılan koruyucu ilaçların yan etkileri hakkında bilgi verilir.
HİV + gebenin takibinde enfeksiyonun derecesi önemlidir. Şikayeti yok veya çok hafif ise standart takip yapılır. HİV’den başka cinsel yolla bulaşan diğer hastalıklarında testleri mutlaka yapılmalıdır. Tanı konar konmaz uygun hastalara antiviral tedavi başlanır. Tedavi düzenli alındığında annenin kanındaki viral yük baskılanır ve bulaş riski düşer.
Gebenin ilk muayenesinde ve 3 ayda bir tam kan sayımı yapılmalıdır. Çünkü hem HİV enfeksiyonlarında, hem de HİV tedavisinde kişide anemi (kansızlık), beyaz kan ve pıhtılaşmayı sağlayan hücrelerde azalma (lökopeni, trombositopeni) olur. İlaçların yan etkileri açısından karaciğer enzimleri ve böbrek fonksiyonları da düzenli kontrol edilir. Anne kilo alımı, tansiyon, genel durum açısından rutin gebelik takiplerine devam eder.
Anneden bebeğe HİV geçişini azaltan ilaçlardan bazılarında kısa sürede direnç olur. 2. seçenek ilaçların bebekte nasıl bir etki yapacağı konusunda çok net bilgiler günümüzde yoktur. Annede halsizlik, baş dönmesi, kansızlık, lokopeniye neden olmaktadır. İlaçlar gebeliğin ilk 3 ayında düşüğe neden olabileceği için annede ciddi enfeksiyon tehlikesi yok ise ilk 3 ay ilaç kullanılması önerilmez.
Gebeye beslenme eğitimi verilmeli, yeterli protein almalı, dengeli çoklu doymamış yağ asitleri ile beslenmeli, E vitamini kullanmalıdır.
Her kontrolde gebe HİV’in neden olabileceği hastalık yönünden değerlendirilir. 2. ve 3. üç aylık dönemlerde kilo kaybı ateş gibi durumlar olursa bu bulgular AIDS yönünden ciddiye alınmalıdır. Ağız içi mantar enfeksiyonu varlığı, akciğerde zatürre enfeksiyonu, karaciğer, dalak büyümesi, lenf bezlerinin büyümesi olup olmadığı araştırılır.
AIDS’lilerde rahim ağzı (servikal) hastalık oranı artar. Bu nedenle 4. ve 6. ayda smear testleri yapılır. Doğuma yakın takip aralığı artırılır. NST, 32 haftadan sonra her hafta yapılarak bebeğin durumu değerlendirilir. Daha sık aralıklarla ultrasonografi yapılarak bebekte gelişme geriliği başlayıp başlamadığı tespit edilir.
Sadece genetik ve obstetrik nedenler varsa ve mutlak şartsa amniosentez gibi invazif müdahalelerden kaçınılmalıdır. Çünkü bu tür müdahaleler fetüsün HİV ile temas şansını artırır. HİV + gebenin psikososyal destek alması, takibinde en üst seviyede multidisipliner bir yaklaşım olmalıdır.
Tedavisiz HIV pozitif annelerde virüsün bebeğe geçiş riski %15 ila %45 arasında değişir. Ancak modern tıpta kullanılan ARV tedavileri, düzenli izlem, doğru doğum şekli ve emzirme kısıtlamaları ile bu oran %1’in altına düşürülmüştür.
Geçişin üç yolu vardır:
Gebelik sırasında plasenta yoluyla
Doğum esnasında kan ve vücut sıvısı temasıyla
Emzirme yoluyla
Bu nedenle takip ve doğum planlaması büyük titizlikle yürütülmelidir.
Gebelikte HIV testi zorunlu mu?
Türkiye’de gebelikte HIV testi rutin tarama testleri arasında yer alır. Zorunlu değil ama şiddetle tavsiye edilir çünkü erken teşhis, bebeğe virüs geçişini neredeyse sıfıra indirebilir.
HIV pozitif gebelikte bebek mutlaka enfekte olur mu?
Hayır. Doğru tedavi ve takip ile bu risk %1’in altına düşürülür. Özellikle antiretroviral tedaviye gebeliğin erken döneminde başlanması bu açıdan kritik önemdedir.
HIV pozitif anne emzirebilir mi?
Hayır, emzirme önerilmez. Çünkü HIV virüsü anne sütüyle bebeğe geçebilir. Bebekler mama ile beslenmelidir.
HIV pozitif gebeye normal doğum yapılabilir mi?
Evet, ama sadece annenin viral yükü <200 kopya/mL ise. Bu durumda vajinal doğum güvenlidir. Eğer viral yük yüksekse sezaryen doğum tercih edilir.
Doğum sonrası bebekte HIV testi ne zaman yapılır?
İlk test doğumdan sonraki birkaç gün içinde yapılır (HIV PCR testi). Daha sonra 1., 3., 6., 12. ve 18. aylarda tekrar edilir. Antikor testleri 18. aya kadar pozitif olabilir.
HIV pozitif anne tedavi görmezse ne olur?
Tedavi edilmezse virüs bağışıklık sistemini zayıflatır, AIDS’e ilerleyebilir ve bebekte enfeksiyon riski ciddi oranda artar (%15-45). Bu nedenle tedavi şarttır.
HIV taşıyan bir kadın yeniden hamile kalabilir mi?
Evet, düzenli tedavi altında sağlıklı doğumlar gerçekleştirebilir. Ancak gebelik öncesi mutlaka doktorla planlama yapılmalıdır.
HIV ile yaşamak normal bir hayat mümkün mü?
Kesinlikle evet. Günümüzde HIV, düzenli ilaç tedavisiyle kronik bir hastalık gibi yönetilebiliyor. Hem bireyin sağlığı korunur hem de bulaştırıcılık önlenir.
Hamilelikte Anti-HIV nedir?
“Anti-HIV”, HIV virüsüne karşı bağışıklık sisteminin geliştirdiği antikorları ifade eder.
Hamilelikte yapılan HIV testleri genellikle bu antikorları saptayan ELISA testi ile yapılır.
Anti-HIV pozitifliği, kişinin HIV virüsüyle karşılaştığını ve vücudun buna bağışıklık tepkisi verdiğini gösterir. Ancak her anti-HIV pozitif sonucu, kişinin aktif enfekte olduğu anlamına gelmez; bu nedenle doğrulayıcı testler yapılır.
Evet, 3. ayda yapılan HIV testleri (özellikle dördüncü kuşak testler) son derece güvenilir kabul edilir. HIV bulaşından sonra vücutta antikor üretimi genellikle 2-6 hafta içinde başlar, ancak bazı kişilerde bu süreç daha uzun olabilir. İlk test negatifse, doktor gerekli görürse 3 ay sonra tekrar test önerilir.
Gebelikte HIV Taşıyıcılığı ve AIDS Yönetimi hakkında bilgi almak isterseniz; İlgili linke tıklayabilirsiniz.