Tüm gebelerin %2-3'ünde diabet(şeker hastalığı) görülür. Şeker hastalığı ik tiptir. Tip 1 diabet kalıtsaldır ve genç yaşlarda ortaya çıkar, tedavisinde genellikle insulin kullanılır. Tip 2 ise sonradan ortaya çıkar, diyet ve ağızdan alınan antidiyabetik ilaçlarla tedavi edilir. Bu iki tipin dışında gebelikde ortaya çıkan gestasyonel diabet (gebelik şekeri)de vardır.
Genellikle kilolu, akrabalarında şeker olanlarda ortaya çıkar. Bu kişilerde genelde gebelik öncesi şeker yükleme testleri normaldir. Fakat gebelikde 22-28 haftalar arasında yapılan yüklemede şeker yüksek çıkar. Altta yatan gizli şeker gebeliğin getirmiş olduğu yükle ortaya çıkmıştır. Doktor takibinde kalarak genellikle sorun yaratmadan doğum neticelenir. Gestasyonel diabet % 10 hastada gebelik öncesinde de vardır. İnsülin bulunmadan önce şeker hastalarında gebelik hem nadir görülüyordu, hemde gebe kalınma yaşına ulaşıp gebe kalınsa bile anne ve bebek ölüm oranı yüksek oluyordu.
Gebelikte Şeker Hastalığı Sonuçları
Günümüzde şeker hastalarında bebek ölüm oranı % 2lere kadar inmiştir. Anne kanında yüksek olan kan şekeri çocuğun eşi kanalıyla bebeğe geçer ve bebeğin şekeride yüksek seyreder. Bu durum bebeğin geliştiği ilk aylarda olursa bebeğin gelişiminde bozukluklar, sakatlık veya düşüğe sebep olur. Gebeliğin ilerleyen aylarında ise bebeğin aşırı büyümesine (makrozomi), akciğer gelişiminin gecikmesine ve buna bağlı doğumdan sonra bebekde solunum problemlenerine neden olur.
Gebelik öncesi kan şekeri düzeyleri kontrolsüz şekilde yüksek seyretmiş gebelerin bebeğinde özellikle kas-iskelet sistemi ve kalple ilgili bozukluklar olur. Şeker hastası annelerin yaklaşık 1/3 inin bebeği anormal kilolu doğar. Bu durumun tesbiti önceden iyi yapılmamışsa normal doğumda zorluklar çıkartır, komplikasyonlar gelişir. Bebek doğduktan sonra solunum problemleri, kan şekeri düşüklüğü gibi sorunlar ortaya çıkar. Kan şekeri düşüklüğüne karşı bebek doğar doğmaz beslenmeli, annenin durumu uygunsa erken emzirmesi sağlanmalı.
Şeker hastaları gebelikleri boyunca diabet ve kadın-doğum uzmanı tarafından ortaklaşa takip edilir. Kan şekeri düzeyine göre insülin+ diyet veya sadece diyet ile kan şekeri normal seviyede tutulur. Özellikle diabetik hastalar gebe kalmadan önce en az 3 ay folik asit kullanmalılar. Diyetisyen tarafından hazırlanmış liste gebelikden önce ve gebelik boyunca titizlikle uygulanmalıdır.
